به قلم: ابراهیم ایزدیان، محقق و پژوهشگر حوزه مدیریت بحران
به نام خداوند تعالی و توسعه پایدار
انتخاب شایسته و انتصاب جناب آقای عمید شهبازی بهعنوان مدیرعامل جدید مجتمع پتروشیمی مسجدسلیمان را صمیمانه تبریک عرض میکنم. این تغییر مدیریتی نه تنها نمادی از تحولی نو در راهبردها و رویکردهای این مجتمع صنعتی است، بلکه فرصتی بینظیر برای دستیابی به چشماندازهای جدید در سطح ملی و جهانی برای این مجموعه عظیم فراهم میآورد.
پتروشیمی مسجدسلیمان با ظرفیتهای عظیم و تاریخچهای پرافتخار در صنعت پتروشیمی ایران، نقشی بیبدیل در تأمین نیازهای داخلی و صادرات محصولات شیمیایی ایفا میکند. با توجه به دستاوردهای پیشین این مجتمع، از جمله افزایش تولید اوره به 639 هزار تن تا آبان 1403، که نسبت به مدت مشابه سالهای گذشته، رشد قابل توجهی را نشان میدهد (۳۵ درصد رشد نسبت به سال ۱۴۰۲، ۱۷ درصد رشد نسبت به ۱۴۰۱ و ۳۲۷ درصد رشد نسبت به سال ۱۴۰۰)، به نظر میرسد که مسیر پیش روی پتروشیمی مسجدسلیمان برای رسیدن به سطح تولید 1.5 میلیون تن اوره سالانه از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است.
در گفتگویی که عباس معظمی، مدیرعامل پیشین پتروشیمی مسجدسلیمان در تاریخ 11 آذر 1403 با خبرنگار تابناک داشته است، اشاره کردهاند که در صورت تداوم تولید بدون اختلال در تأمین گاز، پیشبینی میشود که تولید اوره مجتمع به بیش از یک میلیون تن در سال جاری برسد. این پیشبینی، با توجه به وضعیت تولید اوره و آمونیاک در سالهای گذشته و میزان رشد آن، نویدبخش آیندهای روشن برای این مجتمع صنعتی است. رسیدن به این سطح از تولید نه تنها بهعنوان یک دستاورد ملی، بلکه بهعنوان یکی از اهداف اصلی در تحقق جایگاه برتر پتروشیمی مسجدسلیمان در عرصه جهانی، باید مورد توجه قرار گیرد.
اهمیت دستیابی به 1.5 میلیون تن اوره تولیدی
دستیابی به تولید سالانه 1.5 میلیون تن اوره برای پتروشیمی مسجدسلیمان از چندین جنبه حائز اهمیت است:
1. افزایش رقابتپذیری در سطح جهانی: تولید 1.5 میلیون تن اوره در سال به پتروشیمی مسجدسلیمان این فرصت را میدهد که به یکی از تولیدکنندگان پیشرو در صنعت پتروشیمی کشور و جهان تبدیل شود. در سطح جهانی، مجتمعهایی که تولید سالانه بالای یک میلیون تن دارند، جزو برترین تولیدکنندگان محسوب میشوند و حضور در این سطح تولیدی، جایگاه مجتمع را در میان بزرگترین پتروشیمیهای جهان ارتقا خواهد داد.
2. افزایش سهم بازار صادراتی و ارزآوری برای کشور: دستیابی به چنین سطح تولیدی موجب میشود که پتروشیمی مسجدسلیمان بتواند سهم قابل توجهی از بازارهای جهانی را به خود اختصاص دهد. این امر نه تنها به ایجاد ارزآوری برای کشور کمک خواهد کرد بلکه سبب تقویت قدرت چانهزنی در بازارهای جهانی و افزایش صادرات به کشورهایی مانند کویت، امارات، آفریقای جنوبی و سایر بازارهای هدف خواهد شد.
3. کاهش هزینهها و بهبود سودآوری: در صنعت پتروشیمی، تولید در مقیاسهای بزرگتر موجب کاهش هزینههای ثابت و بهبود بهرهوری میشود. دستیابی به تولید 1.5 میلیون تن اوره، به معنای کاهش هزینههای تولید و افزایش سودآوری مجتمع است که میتواند به بهبود شرایط مالی و عملیاتی پتروشیمی مسجدسلیمان کمک شایانی کند.
4. ایجاد فرصتهای شغلی و توسعه منطقهای: بر اساس پیشبینیهای جهانی، هر 100 هزار تن تولید اضافی در صنعت پتروشیمی میتواند باعث ایجاد حدود 2500 شغل مستقیم و 10 هزار شغل غیرمستقیم شود. دستیابی به هدف تولید 1.5 میلیون تن اوره میتواند زمینهساز اشتغالزایی و توسعه اقتصادی در منطقه مسجدسلیمان باشد و بر کاهش نرخ بیکاری و بهبود کیفیت زندگی مردم منطقه تأثیرگذار باشد.
5. جذب سرمایهگذاری و فناوریهای نوین: افزایش تولید به سطح 1.5 میلیون تن اوره، جذب سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی را به همراه خواهد داشت. این سرمایهگذاریها میتوانند در حوزههای مختلفی از جمله بهروز رسانی فناوریها، نوسازی تجهیزات و افزایش ظرفیتهای تولیدی صورت گیرند. استفاده از فناوریهای پیشرفته نه تنها به بهبود فرآیندهای تولیدی کمک میکند بلکه میتواند سبب بهینهسازی مصرف منابع و کاهش ضایعات شود.
مسیر دستیابی به 1.5 میلیون تن اوره
برای رسیدن به این هدف، پتروشیمی مسجدسلیمان باید بهطور مؤثری در سه حوزه اصلی فعالیت کند:
1. توسعه زیرساختها و بهرهگیری از فناوریهای نوین: توجه به ارتقای فناوریهای تولید، بهرهگیری از سیستمهای کنترل پیشرفته، و بهینهسازی مصرف انرژی میتواند به افزایش ظرفیت تولید کمک کند. این فناوریها میتوانند ضمن افزایش بهرهوری، هزینههای تولید را نیز کاهش دهند.
2. تکمیل زنجیره ارزش و ایجاد صنایع پاییندستی: توسعه صنایع پاییندستی میتواند علاوه بر ایجاد ارزش افزوده، بازارهای جدیدی را برای محصولات پتروشیمی مسجدسلیمان فراهم آورد. تولید محصولاتی چون پلیاتیلن، پلیپروپیلن و PVC میتواند این مجتمع را به یک هاب صنعتی پیشرو در منطقه تبدیل کند.
3. حل چالشهای تأمین گاز و بهبود مدیریت منابع: همانطور که آقای معظمی در گفتگوی خود اشاره کردند، یکی از چالشهای اساسی در تولید پایدار، ناترازی گاز و قطعیهای مکرر آن است. در صورتی که این چالشها برطرف شوند و تأمین گاز بهطور مستمر صورت گیرد، تولید مجتمع میتواند به راحتی به هدف یک میلیون و نیم تن اوره در سال برسد.
نتیجهگیری
در پایان، دستیابی به تولید سالانه 1.5 میلیون تن اوره نه تنها یک هدف بلندپروازانه برای پتروشیمی مسجدسلیمان است، بلکه این هدف بهعنوان یک گام مهم در راستای تبدیل این مجتمع به یکی از پیشروترین تولیدکنندگان اوره در جهان مطرح است. با توجه به پتانسیلهای موجود و ظرفیتهای انسانی و فنی پتروشیمی مسجدسلیمان، این هدف قابل دستیابی است و میتواند در نهایت به افزایش سهم بازار جهانی، ارزآوری بیشتر برای کشور، و توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه منجر شود.
امید است که در سایه مدیریت مدبرانه جناب آقای عمید شهبازی، این اهداف بهطور کامل تحقق یابد و پتروشیمی مسجدسلیمان به جایگاهی درخشان در صنعت پتروشیمی کشور و جهان دست یابد.
